Di tích Quốc gia Đình Tiền Lệ tại Hoài Đức Hà Nội kêu cứu vì mối mọt

Dù được xếp hạng di tích quốc gia năm 2011 nhưng Đình Tiền Lệ nằm trên địa phận xã Tiền Yên (huyện Hoài Đức, Hà Nội) đang ngày một hoang tàn và trong tình trạng nguy cấp.

Vá víu để chống sập

Được biết, Đình Tiền Lệ (Tiền Yên, Hoài Đức) đang bị bỏ mặc, xuống cấp trong suốt thời gian dài vừa qua, mặc dù đó là di tích cấp quốc gia đã được nhà nước công nhận. Theo ông Nguyễn Như Chương – Trưởng ban Khánh Tiết thôn Tiền Lệ cho biết, Đình Tiền Lệ đã có từ thời Lê Trung Hưng, vào khoảng thế kỷ 17. Đình được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận “Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 2011”. Tuy nhiên, chỉ khoảng gần 1 năm sau thời điểm nhận được danh hiệu trên, Đình bắt đầu có dấu hiệu xuống cấp.

Là một di tích cổ được xếp hạng di tích quốc gia nhưng đình Tiền Lệ có nguy cơ bị đổ sập

Cụ thể hệ thống kèo, cột phần lớn đang bị mối mọt, mục nát đã dẫn đến kết cấu của đình không còn được vững chắc. Nghiêm trọng nhất, mái đình đã xuất hiện hiện tượng xô lệch, lún võng. Sau mỗi trận mưa lớn, không ít ngói lại kéo nhau rơi rụng, hết sức nguy hiểm.

Cũng theo ông Chương, từ năm 1994, Đình đã được người dân tu sửa lại, tuy nhiên từ thời điểm đó đến nay công tác này không còn được triển khai. Do đó, hơn 20 năm nay, nhiều mảng ngói lớn tại các vị trí phía bắc, phía nam của đình dần rơi vỡ. Hệ thống dầm, mè nâng đỡ mái đình phần lớn đã hư hỏng. Mùi ẩm mốc bốc lên từ mọi ngóc ngách vì kèo, cột gỗ bị mối xông và trở nên mục ruỗng. Cánh cửa sổ cũng phải được chống đỡ bằng các cột tre, nứa để chống gãy rụng.

Một số vị trí của đình phải sử dụng cột gỗ để gia cố, chống sập,...

Chứng kiến cảnh tượng đình chẳng khác nào một phế tích, với những lớp ngói vỡ vụn chồng xếp lên nhau, ông Nguyễn Đình Kính (70 tuổi) đang làm công việc trông coi Đình Tiền Lệ xót xa nói: “Tôi trông giữ đình làng 14 năm nay. Từ khi Đình xuống cấp chúng tôi liên tục kiến nghị lên xã, lên huyện để xin trùng tu nhưng đến nay vẫn chưa thấy gì. Hễ trời chuyển mưa, hơn 10 điểm dột khiến nước chảy lênh láng khắp đình. Ở những vị trí dễ đổ sập, chúng tôi đều phải sử dụng cột gỗ để gia cố, chống đỡ nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời”.
Khó trùng tu vì không có… nguồn vốn

Đình Tiền Lệ là một trong số ít những công trình còn giữ được nét kiến trúc đặc trưng giai đoạn Lê – Nguyễn, Đình được thiết kế theo kiểu chữ “đinh” gồm 2 gian chính là đại bái và hậu cung. Đặc biệt, với dạng nhà sàn, hệ thống cột được giằng níu với nhau bằng nhiều lỗ mộng và ván ghép khiến không gian của đình mở ra rộng hơn.

Cụ Nguyễn Đình Kính, người trông coi đình vừa xót xa, vừa chỉ về những vị trí xuống cấp, hư hỏng,...

Giá trị kiến trúc của đình là như thế, song theo ông Tạ Như Hải – Cán bộ phụ trách Văn hóa xã Tiền Yên lại cho hay, hiện nay việc trùng tu hiện đang gặp khó khăn bởi địa phương vẫn trông chờ ngân sách nhà nước. Nhiều lần xã đã đề nghị cấp huyện, thành phố sớm quan tâm, bố trí ngân sách để trùng tu đình đã được các ban, ngành liên quan ghi nhận nhưng việc phê duyệt đầu tư đang gặp vướng mắc bởi một số thủ tục hành chính.

“Đình là di tích cấp Quốc gia, đụng vào là phải có phương án sửa chữa cụ thể. Sau khi địa phương đề xuất, có thông tin phản hồi là huyện cho hơn 7 tỷ đồng để trùng tu. Tuy nhiên, địa phương khó huy động vốn xã hội hóa để đối ứng. Khả năng huy động nguồn vốn từ kinh tế địa phương đang hết sức khó khăn bởi dân cư chủ yếu canh tác nông nghiệp”, Ông Nguyễn Như Chương, Trưởng ban Khánh Tiết cho biết thêm.

Theo tìm hiểu của PV, Đình Tiền Lệ không chỉ xảy ra tình trạng xuống cấp, mà còn không ít lần xảy ra việc bị trộm đột nhập vào đình do không có tường rào, hệ thống cửa bảo vệ. Điển hình là vào khoảng năm 2012, trộm đã lấy đi toàn bộ các bức hoành phi, câu đối có niên đại hàng trăm năm trên gian đại bái. Vụ việc đã được trình báo lên các cơ quan chức năng song đến nay, những cổ vật trên vẫn bặt vô âm tín. Dù sự việc đã xảy ra rất lâu nhưng đến nay dư luận vẫn còn ghi nhớ, họ cho rằng đình có quá yếu điểm như hệ thống bảo vệ là cơ hội thuận lợi để trộm dễ dàng vào đình.

“Trong khi trông chờ nguồn kinh phí cũng như ý thức trách nhiệm từ các cấp lãnh đạo để trùng tu, tôn tạo di tích, cho đến thời điểm này, đình Tiền Lệ vẫn kêu cứu. Đề nghị nhà nước quan tâm hơn đến di tích cổ này. Nếu không sớm trùng tu, di sản địa phương có nguy cơ biến mất bởi đã quá xuống cấp. Hơn 7000 dân chúng tôi mong muốn đình sớm được tu sửa để có nơi hội họp, sinh hoạt tâm linh” – ông Tạ Như Hải bày tỏ nguyện vọng.

Từ những thông tin thu thập được, có thể nói một di tích quốc gia như đình Tiền Lệ đang có dấu hiệu xuống cấp cần được cơ quan chức năng quan tâm, sớm có giải pháp xử lý.
Nguyễn Long Trọng - Gia đình việt Nam